kutubhona

намоз ўқиб ўлиб кетганлар нима бўлади, дейишди. Шунда мана шу оят нозил бўлди:

وَمَا كَانَ اللّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ
(Аллоҳ имонларингизни зое қилгувчи эмас). Яъни, уларнинг намозларини Аллоҳ Ўз фазлу марҳамати ила қабул айлайди.11

3- Аллоҳ Таоло Пайғамбар с.а.в.нинг қиблани Масжидул Ақсодан бошқа тарафга ўзгартиришини сўраб қилган дуоларини ижобат айлаганини баён қилади. Яҳудлар, Муҳаммад бизга қарши чиқади-ю, яна бизнинг қибламизга эргашади, дейишарди. Пайғамбар с.а.в. қибла Иброҳим а.с. қурган Каъба тарафига ўзгартирилишини истардилар. Шундай қилинса, арабларни имонга чақириш қулайроқ бўлади, деб ҳисоблардилар. Бухорий ва Муслим ўзларининг «Саҳиҳ»ларида чиқарган ҳадисда Барродан мана бундай ривоят бор:

«Пайғамбар с.а.в. билан Мадинага келишларидан олдин ўн олти ой Байтул Мақдисга юзланиб намоз ўқидик. Кейин Аллоҳ Таоло Ўз пайғамбарининг истагини билиб, мана бу (қуйидаги) оят нозил бўлди»:12

قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاء فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوِهَكُمْ شَطْرَهُ
(Гоҳо юзингиз самода кезганини кўрамиз. Бас, албатта Биз сизни ўзингиз рози бўлган қиблага бурамиз. Юзингизни Масжидул Ҳаром (Макка) томонга буринг! (Эй мўминлар, сизлар ҳам) қаерда бўлсангизлар, юзларингизни унинг тарафига бурингиз!). Шу билан қибла Байтул Ҳаром тарафига ўзгартирилди. Шу оят нозил бўлганидан кейин мусулмонлар Байтул Мақдис тарафига қараб намоз ўқишни ташлашиб, Байтул Ҳаром тарафига қараб намоз ўқий бошладилар. Абу Довуд Анас р.а.дан ривоят қилади:

«أَنَّهُ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ عَلَى رَسُولِ اللهِ A مَرَّ رَجُلٌ بِبَنِى سَلِمَةَ فَنَادَاهُمْ وَهُمْ رُكُوعٌ فِى صَلاَةِ الْفَجْرِ نَحْوَ بَيْتِ الْمَقْدِسِ أَلاَ إِنَّ الْقِبْلَةَ قَدْ حُوِّلَتْ إِلَى الْكَعْبَةِ مَرَّتَيْنِ فَمَالُوا كَمَا هُمْ رُكُوعٌ إِلَى الْكَعْبَةِ»
«Пайғамбар с.а.в.га шу оят нозил бўлгач, бир киши бомдод намозини Байтул Мақдисга қараб ўқиётган рукуда турган Бану Саламанинг ёнидан ўтаётиб, огоҳ бўлингларки, қибла Каъба тарафига ўзгартирилди, деди. Намоз ўқиётганларнинг ҳаммалари рукуда турганлари ҳолда Каъба тарафига юзландилар».13

(11) Бухорий: 40. Абу Довуд: 4860. Термизий: 2964. Аҳмад: 1/295, 304. Тафсири Табарий: 2/12.

(12) Бухорий: 384, 6811. Муслим: 821. Тафсири Табарий: 2/3.

(13) Абу Довуд у ўзининг «Носих»ида келтирган, Аҳмад: 1/295, 304. Дуррул Мансур: 1/346.